Anne mutfağı demek mucizeler dükkanı demek… Yemekleri yaparken içine sevgi katabilen anneler neler yapmaz ki? Hele geleneksel mutfağımız tam bir laboratuvar, sürekli mucize reçeteler üretilmiş, bizler de keyfini sürüyoruz. Kısacası mirasyediyiz, hazıra konmuşuz… Anne mutfağı dediğimiz mütevazi yer 7/24 çalışan bir ar-ge merkezi aslında. Öyle olmasaydı bugün lezzetler bir yana sağlık, güzellik reçeteleri nasıl ortaya çıkardı?
Geleneksel mutfağımız hep hareketli, bereketli… Yaz gelir, sebzeler dizilir, kurutulur, kışa saklanır tazesinden daha sağlıklı daha lezzetli olur mübarek. Bir düşünün, tarhanamızı sahiplenmezsek yakında dünya tarhun ana diye alır tarhunmom yapar, süslü cam kavanoza koyup bize satar. Bugün burun kıvırıp, kıymet bilmediğimiz tarhanayı koklaya koklaya yeriz. Fermente, probiyotik diyerek yeni keşifler yapanlar bir yana bizimkiler kitabını yazmışlar. Yoğurt, sirke ve peyniri ekmekle katıp edip doymuş bizim ecdadımız. Ekmek de ekşi mayalı dikkatinizi çekerim. Denenmiş bir ekşi maya tarifi de vereyim hemen. Farkında olmadığımız, değerini bilmediğimiz mucize reçeteler, zengin bir geleneksel mutfak kültürümüz var. Şifahane gibi çalışan mucize mutfaklar…
Evde sade yağ (ghee yağı) nasıl yapılır?
Hamarat annemin tembel kızı olduğumdan annemin tarif defterinde söz etmiştim. Salça, konserve, sebze kurusu, tarhana, kırma zeytin, reçel, erişte, tarhana, peynir ve aklınıza gelebilecek daha pek çok yiyecek de yapılırdı bizim mutfakta. Tereyağ ise kahvaltılık olanın dışında işlemden geçirilir ve sade yağa dönüşürdü. Hemen hemen her yemeğe katılırdı, ne ağır bir lezzet ne kilo alma riski ne de kolestrol. Bizimkiler kolestrol mu biliyordu?
Dünyada ghee yağı olarak popüler olan sade yağın yapılması şöyle:
Tuzsuz tereyağını çelik bir tencereye koyarak, çok kısık ateşte eritmeye başlıyoruz. Nefis bir koku çıkmaya başladı, üzerinde biriken köpükleri sık sık alıyoruz. Dibinin tutmaması önemli, yanmayacak, ağır ateşte yaklaşık bir saat duracak. Tülbentten cam bir kavanoza boşaltıyoruz. Soğuduktan sonra ağzını kapatıyoruz, böylece su tutması önleniyor. Dibinde kalan tortuları atabilirsiniz ama biriken köpükleri poğaçaya, böreğe koyup tüketebiliriz.
Sade yağın (ghee yağı) faydaları neler?
A, E, K2 vitaminleri ve antioksidan içeriyor.
İçerdiği yağ asitleri ile yağ yakımını kolaylaştırıyor. (mucize dedim, boşuna mı dedim)
Annelerimiz bilmiyordu belki ama sade yağ bütrik asit yönünden çok zengin. Bağırsak ve sindirim sağlığı için bu yağ asidi çok önemli, bağırsaktaki bakterileri faydalı hale getiriyor.
Karaciğeri yormaz ama iyi bir enerji kaynağı olur.
*Mide salgısını düzenleyicidir, ülser, kolit gibi rahatsızlıklara birebir.
Faydası çok, yapılması kolay, saklaması pratik mutfak mucizesi sade yağ…
Geleneksel mutfak kültürümüzde, mucizeli tariflerin hepsinin özünde iktisat var. Hiç bir malzeme israf edilmiyor, hatta suyunun suyu bile kullanılıyor, kemik suyu da bunlardan biri. Yemeklere, çorbalara, pilavlara lezzet katmak için her zaman kemik suyu bulundurulan evlerden bulyon kolaylığı ile sağlığını tehdit eden mutfak kültürüne bir geçiş oldu. Ama çabuk toparlandık, asitler, e bilmem kaçlardan oluşmuş tabletlerle kendimize ne yapmaya çalışıyoruz? Mutfakta daha çok zaman geçiren, gösterişli yemeklerden çok mütevazi ama faydalı eski reçeteleri uygulayan bir çoğunluk var şimdi. Faydaları öyle cazip ki, kasaplık bile yaparız gerekirse…
Kemik suyu nasıl yapılır?
Kemik suyunun da tarifi mi olur demeyin, faydalarını arttırmak için bir kaç püf noktası var. Bir kilo ilikli dana ya da koyun kemiği (eklem kısımları daha faydalı). Yıkayıp çelik tencereye koyuyoruz, içine soğan, sarımsak, havuç, zencefil dilimleri, tane karabiber, az zerdeçal, iliklerin kemik suyuna daha çabuk geçmesi için 1-2 kaşık ev sirkesi, (limon dilimi koyan da var), bir miktar kaya tuzu. Tencerenin tamamına yakınına içme suyu koyup önce ocağın altını açıyoruz ama kaynamaya başlamadan tekrar kısıyoruz, üzerinde biriken köpükleri alarak çok ağır ateşte 12 saat kadar pişiriyoruz. Evet, yanlışlık yok bu kadar uzun süre pişmesi gerekiyor. Soğutup, üzerinde biriken yağı alıp cam kavanozlara koyuyoruz. Bebeklere, yaşlılara, bizlere, ister buz kalıplarına koyun her yemeğe gerektiği kadar katın ister bardak bardak için. İkincisi daha yaygın, hatta yemeğe katmaya kıyamıyor kimse. Yemek niyetine değil de şifa niyetine…
Kemik suyunun faydaları neler?
Müjdeyi hemen vereyim, kemik suyu doğal kolajen kaynağı. Cilt, saç sağlığı ve güzelliği için gerekli kolajen kemik suyunda en doğal haliyle mevcut. Lezzetli, sağlıklı bir güzellik reçetesi.
Protein, mineral deposu ve bağışıklık sistemini güçlendirici.
Enerji verip, tok tuttuğu için diyet ve sağlıklı beslenme programlarının vazgeçilmezi.
Mide ve bağırsak duvarlarını besliyor, sindirime yardımcı.
Hafızayı güçlendiriyor, vücudu rahatlatıyor.
Kemik ve kas yapısını güçlendirmek için de düzenli tüketilmeli.
Ama tüm bu faydaları ve daha fazlası için düzenli içmek gerekli.
Son zamanlarda dünyada trend haline gelmiş bir beslenme alışkanlığı oldu kemik suyu içmek. Geleneksel mutfağımızda asırlardır pişirilen, iliği de hüpletilerek içilen kemik suyunu da keşfettiler.
Yoğurt da sirke de evde çok kolay yapılan, fermente ve probiyotik içeriklerinden ötürü çok faydalı yiyecekler. Yoğurt mayalamak için kaplarda adeta kundaklayarak bekletmek yok artık, fırında gayet kolay. Sirke ise başlı başına bir yazıyı hak ettiği için sadece bol bol yapalım, stoklayalım diyorum şimdilik. Neden bu kadar çok hastalık var, kanser hücreleri nasıl bu kadar çoğalıyor sorusunun cevabını biraz da sağlıksız, doğal olmayan, fabrikasyon beslenmenin artmasında aramak gerekli.
Mucizevi mutfak reçeteleri, geleneksel beslenme ve yemek pişirme kültürümüz, kısacası anne mutfağına dönüş sağlığımız için gerekli. Bir de içine sevgi kattık mı tamamdır. Afiyet, şifa olsun…
14 Nisan 2017, 09:26
Anne mutfağı,anne reçeteleri kulağa küpe olması gerekenlerden.Emeğinize sağlık:)
14 Nisan 2017, 09:39
Bu kültür ve birikim tam bir derya, Osmanlı mutfağı ayrıca ilgimi çekiyor, araştırmak, öğrenmek ve de uygulamak istiyorum. Pratik ama faydası çok tariflerden niye her zaman yararlanmayalım? Sevgiler..
14 Nisan 2017, 14:35
Elinize saglik…
14 Nisan 2017, 14:50
Hepimize sağlık olsun, basit ve kolay sağlık reçeteleri tam bizlik..
14 Nisan 2017, 21:07
Cok guzel bılgıler ellerınıze sağlıkkk:)
14 Nisan 2017, 21:07
Bu yagi hiç duymamistim.
14 Nisan 2017, 21:18
Anne mutfağı candır… Ben kendi adıma, bari bunları yapayım hem kolay hem çok faydalı. Hepimiz yapalım, şifa olsun, güzellik olsun..
14 Nisan 2017, 21:23
Ghee yağı adıyla ünlü olduğunu, bu kadar da faydalı olduğunu ben de bilmiyordum. Annem de yapıyordu ama bu kadar yararlı olduğunu biliyor muydu bilmem. Ne varsa anne mutfağında var..
6 Mayıs 2017, 23:39
Ben bu yazıyı nasıl görmemişim. Çok faydalı bilgiler var. Elinize sağlık. Sade yağ tereyağına göre daha faydalı sonucunu çıkardım ben. Yanılıyor muyum? Bizde tereyağı çok tüketilir. Yazınızı okuduktan sonra yemeklerimde eriterek kullanmaya karar verdim. Sevgilerimle.
7 Mayıs 2017, 00:00
Tereyağını yöntemine uygun olarak eriterek hazırlanan sade yağın faydaları epey fazla, işlem sırasında besin değerleri değişiyor sanıyorum. Kemik suyunda da 24 saat pişirmekten söz ediliyor, max fayda için gerekli imiş. Yakın zamanda kefir mayası aldım, bir gün boyunca 30 derecede bekletilmesi yazıyordu, hazırlama yöntemlerinin besinler kadar önemli olduğunu öğrendim ben de. Pratik olduğu için bu şekilde yapılabilir, annem de yapardı.. Ağız tadıyla, sevgiyle..